Đồ uống bổ dưỡng

Nước

Nước là dung dịch tốt nhất cho cơ thể bởi nước giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa, hỗ trợ chuyển hóa dưỡng chất trong cơ thể, giúp thận hoạt động và giúp loại bỏ chất thải. Nước cũng đóng vai trò như tấm đệm đỡ cho các cơ quan và khớp nối trong cơ thể, giúp ngăn ngừa chấn thương và giảm áp lực. Nước là yếu tố không thể thiếu đối với sự sống.

Sự mất nước xảy ra khi một người không uống đủ dung dịch, dẫn đến mất tập trung, tăng stress, đau đầu, mất tỉnh táo, da khô ngứa và táo bón.

Đồ uống có đường như nước trái cây, rượu, nước khoáng thêm hương liệu, nước ngọt và nước uống dùng trong thể thao đều chứa nhiều đường và ít giá trị dinh dưỡng, do đó nên sử dụng hết sức hạn chế. Sữa là sản phẩm khác có thể thay thế cho nước và rất giàu dinh dưỡng.

Trong thực phẩm có chứa nước hay không?

Kể cả những thực phẩm tưởng chừng đã được phơi khô cũng vẫn chứa một lượng nước nhất định. Lượng nước bạn có được từ thực phẩm đáp ứng khoảng 20% lượng nước bạn cần hàng ngày.

Sữa

Nhờ có giá trị dinh dưỡng cao và vai trò quan trọng đối với sự phát triển và tăng trưởng, sữa là đồ uống thiết yếu với trẻ em. Cùng với pho mát và sữa chua, sữa là thực phẩm thuộc nhóm thực phẩm sữa, nguồn cung cấp canxi giúp xương và răng chắc khỏe hết sức quan trọng.

Chọn loại sữa nào?

Có nhiều loại sữa khác nhau – sữa béo, sữa gầy, sữa thêm hương liệu, sữa trắng và các sản phẩm thay thế sữa như sữa đậu nành, sữa gạo và sữa hạnh nhân.

Mọi loại sữa bò đều giống nhau về hàm lượng protein và canxi; tuy nhiên, sữa gầy có ít calo, chất béo và chất béo bão hòa hơn, do đó cũng có lợi cho sức khỏe hơn.

Sữa thêm hương liệu: Nên hay không nên?

Mặc dù chứa đường, sữa thêm hương liệu vẫn có giá trị dinh dưỡng như sữa trắng và chứa ít đường hơn nhiều loại nước trái cây, nước tăng lực, soda hay đồ uống từ hoa quả. Hơn nữa, sữa thêm hương liệu cung cấp cho trẻ protein và canxi trong khi những loại đồ uống có đường khác có rất ít giá trị dinh dưỡng và dễ dẫn đến tình trạng tiêu thụ quá nhiều, dẫn đến nguy cơ tăng cân.

Tại sao nên chọn sữa gầy?

Có một quan niệm sai lầm thường thấy – sữa gầy không “có ích”. Điều này là không đúng. Trên thực tế, nhiều sản phẩm gầy có hàm lượng protein, canxi và các loại vitamin B cao hơn so với sữa béo. Sữa béo có lượng calo và chất béo bão hòa cao hơn, và cả hai loại này đều cần được kiểm soát chặt chẽ trong chế độ ăn.

Vậy còn sữa đậu nành và các sản phẩm thay thế khác?

Sản phẩm thay thế sữa như sữa đậu nành, sữa gạo và sữa hạnh nhân được khuyên dùng với người không thu nạp lactozơ, không thích vị sữa hay bị dị ứng sản phẩm từ sữa. Nếu lựa chọn sản phẩm thay thế sữa, hãy ưu tiên loại tăng cường canxi và có hàm lượng chất béo thấp.

Nước trái cây

Nhiều người cho răng nước trái cây là thức uống bổ dưỡng và có thể thay thế lượng hoa quả cần ăn trong ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng lại cho rằng giá trị dinh dưỡng của nước ép trái cây không thể bằng trái cây tươi.

Vậy sự khác biệt nằm ở đâu?

Trái cây tươi có thể cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết nhờ hàm lượng chất xơ cao, qua đó giúp no lâu hơn. Tuy nhiên, nếu bạn uống một cốc nước ép trái cây, bạn sẽ nhận được toàn bộ năng lượng (cal) từ đường trong trái cây, một số loại vitamin nhưng lại rất ít chất xơ và dưỡng chất từ phần vỏ và phần cái. Sự tiếp xúc với nhiệt và ánh sáng trong quá trình chiết tách nước trái cây từ quả dẫn đến hiện tượng mất vitamin và khoáng chất – những chất bạn có thể nhận được khi ăn trái cây tươi.

Còn “nước trái cây không đường”?

Đường không cung cấp gì khác ngoại trừ năng lượng. Bạn chỉ nên thỉnh thoảng ăn thực phẩm chứa đường với lượng nhỏ. Thực phẩm có hàm lượng đường cao tự nhiên như trái cây và sản phẩm từ sữa còn cung cấp nhiều dưỡng chất khác. Phần lớn đường trong trái cây là fructozơ, ngoài ra còn có sự kết hợp giữa nhiều loại đường khác như glucozơ và saccarozơ. Chúng ta nên ăn trái cây hàng ngày vì chất chống ôxi hóa, vitamin, khoáng chất và chất xơ có trong trái cây – không phải vì đường. Đường trong trái cây có sẵn trong nước trái cây. Khi chọn nước trái cây, hãy mua loại có tỉ lệ nước quả cao nhất để chắc chắn rằng những gì bạn mua chỉ là nước trái cây, không có thêm đường hay hương liệu. Đồ uống từ trái cây có tỉ lệ nước quả ít hơn nhiều. Thành phần chính đồ uống từ trái cây là nước kết hợp với đường thêm vào hoặc hương liệu.

Vậy còn vấn đề sức khỏe khác nào khác?

Gây sâu răng là một trong những mối quan tâm lớn khi tiêu thụ nước trái cây. Trái cây tươi chứa hàm lượng cao vitamin C – còn được gọi là axit ascobic, có thể chống mòn men răng. Hàm lượng đường lớn cũng có thể dẫn đến sâu răng nếu răng không được vệ sinh đúng cách. Đường bám trên răng tạo môi trường lí tưởng cho vi khuẩn ăn mòn men răng. Do đó, bạn nên hạn chế uống nước trái cây nguyên chất, thay vào đó pha loãng nước trái cây với nước trước khi uống.

Nước uống dùng trong thể thao

Nước uống thể thao đích thực gồm có cacbonhydrat, chất điện giải (chủ yếu là natri và kali) và nước. Hỗn hợp này đảm bảo rằng cơ thể sẽ được bù nước nhanh chóng. Saccarozơ, fructozơ và hương liệu như tinh chất, chiết xuất, ca cao và nước trái cây cô đặc cũng được thêm vào nước uống thể thao nhằm giúp tăng mùi vị của món uống. Một số đồ uống thể thao còn được bổ sung vitamin C, giúp ngăn ngừa bào mòn men răng. Nếu phải dùng đồ uống thể thao, hãy sử dụng ống hút để giảm tiếp xúc trực tiếp giữa dung dịch và răng. Khi sử dụng nước uống thể thao trong ngày, cần chú ý đến lượng calo nhằm ngăn ngừa tiêu thụ quá nhiều calo, dẫn đến tăng cân. Nước uống thể thao nên dùng nhất luôn là nước thường.

Nước ngọt và nước ngọt cho người ăn kiêng

Với đồ uống, trẻ em nên uống nước trắng cũng như sữa gầy thường xuyên. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có nhiều loại đồ uống với lượng đường vượt quá mức cho phép nhưng được ưa chuộng hơn, chẳng hạn như nước ngọt.

Mặc dù cơ thể chúng ta cần đường, hấp thụ quá nhiều đường có thể tăng nguy cơ tiểu đường Tuýp 2 và tăng cân. Ngoài ra, người ta cũng lo ngại về việc sử dụng những đồ uống nghèo dinh dưỡng này thay cho thực phẩm thuộc năm nhóm thực phẩm cần thiết. Mặc dù nước ngọt cho người ăn kiêng chứa it calo và đường hơn, chúng vẫn có thể gây hại cho xương và răng bởi nồng độ axit khá cao. Không nên sử dụng đồ uống có ga hàng ngày. Hãy để dành chúng cho những dịp đặc biệt.

Sức khỏe hệ xương

Canxi là dưỡng chất thiết yếu, đặc biệt là với trẻ ở giai đoạn sơ sinh, khi xương bắt đầu phát triển. Phần đa nước ngọt (cả nước ngọt cho người ăn kiêng) đều chứa axit photphoric bởi chất này giúp đồ uống không bị đớ và tạo ra vị thơm nồng cho đồ uống. Tuy nhiên, axit photphoric cũng đẩy canxi ra khỏi xương, khiến xương yếu dần, trở nên giòn và dễ gãy hơn.

Sâu răng

Axit trong nước ngọt thường và nước ngọt cho người ăn kiêng đều gây sâu răng bởi chúng làm mòn lớp men răng bảo vệ. Khi uống nước ngọt, hãy luôn dùng ống hút.

Caffein & nước tăng lực

Nước tăng lực là đồ uống chứa các chất như caffein, taurin, đường và các loại thảo dược như nhân sâm cũng như hợp chất của chúng. Nước tăng lực được cho là có thể cung cấp thêm năng lượng, giúp tinh thần tỉnh táo và tăng cường sức bền cho người tiêu thụ.

Caffein là nguyên liệu chính của nước tăng lực. Hàm lượng caffein trong nước tăng lực cao hơn trong nước ngọt thông thường.

• Do lượng calo cao (tương đương với các loại nước ngọt khác), nước tăng lực có thể dẫn đến tăng cân.